تونل کوهرنگ يکي از جاذبههاي طبيعي و بسيار زيباي منطقه کوهرنگ است که به همراه ديگر جاذبههاي منطقه کوهرنگ همچون چشمه ديمه، پيست اسکي چلگرد، روستاي شگفتانگيز سرآقاسيد و بسياري از مناطق گردشگري و طبيعي کوهرنگ هر ساله گردشگران بسياري را خصوصاً در ماه ارديبهشت به خود جلب مينمايد.
از نخستين تونل کوهرنگ در سال ۱۳۳۲ بهرهبرداري شد، در سال ۱۳۶۴ تونل دوم به بهرهبرداري رسيد، در سال ۱۳۷۷ عمليات ساخت سومين تونل کوهرنگ آغاز شد که تاکنون ادامه دارد.
نخستين بار شاه عباس کبير درسال ۱۰۲۹ه ق ميرجهانگيرخان بهرامسري آسترکي بختياري(۱۰۳۷–۹۷۴ه ق) فرزند تاجميرخان بهرامسري آسترکي دورَکي(۹۷۴–۹۲۴ه ق) که فرمانرواي تامه بختياري بود، را مأمور الحاق آب کارون به زاينده رود نمود و در اين خصوص گردنه کوهرنگ به چلگرد نيز توسط بختياريها شکافته شد و اکنون به نام کارکنان معروف است و پايههاي سدي که بررودخانه کوهرنگ احداث گرديد نيز موجود است، اما با مرگ شاه عباس، اين طرح ناتمام ماند.
پيشينه
محل ورود آب به نخستين تونل کوهرنگ
آب کوهرنگ يکي از سرچشمههاي کارون بود. پيوستن آن به زايندهرود بخاطر نزديکي سرچشمه اين دورود از گذشته در نظر بودهاست. در ۹۹۶ ه. ق. شاه طهماسب اول مأموريت پيوستن اين دو رود را به ميرفضلالله شهرستاني حاکم اصفهان سپرد. قرار بود که با کندن مسيري در کوه کارکنان اين کار انجام شود؛ ولي بخاطر تحولاتي اين کار به سرانجام نرسيد. در دوره شاه عباس اول نيز کوششي شد و آن نيز ناتمام ماند.
آبشار تونل کوهرنگ از سرازير شدن آب تونل اول كوهرنگ به وجود آمده است.
اين تونل در سال 1332 خورشيدي جهت انتقال قسمتي از آب چشمه کوهرنگ و چشمههاي مجاور، به زاينده رود در منطقه چلگرد (از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختياري) ساخته شد. البته طرح انتقال آب به زاينده رود، در دوره صفويه صورت گرفت. در سال 1029 هجري قمري براي نخستين بار شاه عباس کبير، مير جهانگيرخان بهرامسري آسترکي بختياري (فرزند تاجميرخان بهرامسري آسترکي) که فرمانرواي تامه بختياري بود را مأمور الحاق آب کارون به زاينده رود نمود و در اين خصوص گردنه کوهرنگ به چلگرد توسط بختياريها شکافته شد که هماکنون به نام کارکنان معروف است و پايههاي سدي که بر روي رودخانه کوهرنگ احداث گرديد نيز موجود است و يکي از جاذبههاي تاريخي اين منطقه به شمار ميرود. متأسفانه اين طرح با مرگ شاه عباس ناتمام ماند.
در سال 1364 خورشيدي بهرهبرداري از تونل دوم صورت گرفت و در سال 1377 خورشيدي عمليات ساخت سومين تونل کوهرنگ آغاز شد.
آبشار تونل کوهرنگ و مناظر بسيار زيباي اطراف آن، در تمام فصول سال حتي زمستان (به سبب نزديكي با پيست اسكي چلگرد) مورد بازديد گردشگران قرار دارد.
راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سکوي نشيمن، دسترسي آسان به واحدهاي اقامتي و پذيرايي و پارکينگ، از جمله امکانات اين منطقه است.
نخستين بررسيها براي انتقال آب رودخانه بيرگان به حوضه زايندهرود به سالهاي پس از جنگ دوم جهاني باز ميگردد.
در نتيجه اين بررسيها طراحي و اجراي بند انحرافي و تونل اول کوهرنگ به وسيله مهندسان مشاور الکساندر گيپ واگذار گرديد و از اين سيستم در سال ۱۳۳۲ خورشيدي بهرهبرداري شد.
اين سيستم شامل بند و يک تونل ۲۹۰۰ متري بطور ميانگين سالانه حدود ۲۵۵ ميليون متر مکعب آب را به حوضه زايندهرود منتقل ميکند.
تونل کوهرنگ ۲: طراحي و اجراي سد انحرافي و تونل دوم کوهرنگ بوسيله مهندسان مشاور سوگرا انجام گرفت و از اين سيستم در سال ۱۳۶۴ خورشيدي بهرهبرداري شد.
از سال ۱۳۶۶ خورشيدي با پايان يافتن ساختمان سد و تونل ماربران و انتقال ۱۱۵ ميليون متر مکعب آب چشمههاي ماربران و کلنچين به پشت اين سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه بطور ميانگين حدود ۲۵۵ ميليون متر مکعب آب را به مخزن سد زايندهرود انتقال ميدهند.